Is de mens monogaam of polygaam?

De Duitse filosoof Schopenhauer heeft een uitgesproken mening over monogamie. Hij schrijft “In de monogamie heeft de man opeens te veel en op den duur te weinig; en de vrouw omgekeerd. Daarom zijn de mannen de ene helft van hun leven hoerenlopers en de andere helft hoorndragers.” Hij verschilt hier dus eigenlijk niet zo veel met Darwin. De monogamie ofwel een leven lang trouw zijn aan één vrouw of man komt voort uit het Christendom. Mogelijk om op die manier met andere godsdiensten te verschillen of, zoals veelal wordt aangenomen, om macht over de gelovigen te kunnen uitoefenen. Wie niet monogaam leeft, wordt in het hiernamaals bestraft. Darwin stelt hier in zijn boek ‘The origin of species’ tegenover dat alleen met polygamie de soort zich het beste kan ontwikkelen.

Menselijke ontwikkeling

In feite kun je stellen dat er altijd mannen en vrouwen zijn en zullen zijn die een leven lang trouw zijn een die ene partner, maar dat velen naast die partner ook anderen vinden en gebruiken. Door de uitvinding van de pil is dit eenvoudiger geworden, omdat vrouwen minder angst hoeven te hebben voor ongewenste zwangerschap. De ontwikkelingen die we de afgelopen decennia kunnen zien, leiden er toe dat steeds meer mensen gaan samenwonen, waardoor het elkaar trouw beloven vervalt. Een ander aspect dat onze samenleving beheerst, is dat velen niet meer een leven lang aan een partner vast houden, maar gaan scheiden of uit elkaar gaan om daarna een nieuwe relatie met een ander te beginnen. In wezen is dit het loslaten van het monogame en overstappen naar het polygame idee. Waarbij beide begrippen iets losser gehanteerd worden.

Een relatie is gebaseerd op verliefd worden en verliefd zijn. Twee mensen die elkaar vinden en besluiten samen verder door het leven te gaan. Die verliefdheid duurt echter geen mensenleven, maar zwakt gaandeweg af. Ze flikkert weer op bij de geboorte van een kind, maar zakt na een tijdje weer weg. Vanaf die momenten zien mensen elkaar zoals ze werkelijk zijn, iets wat kan leiden tot het uit elkaar groeien. Toch zie je mensen bij elkaar blijven. Omdat het zo hoort, omdat de druk van buiten, denk aan familie en vrienden, groot is of omdat het geloof dat gebiedt. Veel van deze stellen zijn ongelukkig, wat leiden kan tot vreemdgaan, dus tot polygamie. Ook hier weer iets ruimer opgepakt.

Polygamie

Nemen we het begrip polygamie letterlijk dan heeft een persoon meerdere partners. Het woord komt uit het Grieks en bestaat uit twee begrippen. Poly staat voor veel en gamos voor huwelijk. Je ziet vaak polygamie bij stammen waar een tekort aan mannen is en bij godsdiensten waarbij de man de alles bestemmende alleenheerser is. De rol van de vrouw is binnen de polygame relatie vaak ondergeschikt, terwijl ze binnen de monogame relatie eerder gelijkwaardiger is. Twee partners die samen hun leven gestalte geven. De Franse filosoof Jean Paul Sartre heeft in zijn manuscript dat hij in 1948 publiceert alleen oog voor de vrije keuze van de mens zelf “Moeten we ons in dienst stellen van het einddoel van dat proces, en daaraan onze vrijheid opofferen? Of moeten we ongebonden blijven, en dus de ogen sluiten voor de geschiedenis?”. Hiermee biedt hij de opening om niet langer de monogamie verplichting te volgen, omdat anderen dat de beste oplossing vinden, maar om zelf de weg te zoeken, die bij je past. Zijn enorme invloed op de moderne filosofie draagt bij aan een ruimere interpretatie van het partnerschap.

Kiezen
Onze keuze wordt bepaald door onze opvoeding, het onderwijs, een eventuele godsdienst, de opleiding, de groep waarbinnen we leven en de gedragingen die bij dit alles horen. We leren wat moreel verantwoord is, wat wel en niet hoort en welke verantwoordelijkheden je hebt in te vullen. Op die manier groeien we op met een monogame levensfilosofie. Gaandeweg het leven ontdekken we dat het ook anders kan, dat ook andere keuzes gelukkig of gelukkiger kunnen maken. Hier ontstaat de tweestrijd, die kan leiden tot het loslaten van dat levenslang vasthouden aan elkaar. Het moment waarop polygamie intrede kan doen in iemands leven.

Bronnen
* Arthur Schopenhauer, De Wereld als Wil, deel 2
* Jean Paul Sartre, manuscript “Waarheid en existentie”
* Monogaam of polygaam, tantra-yoy